Solana’da Ağı Kitleyen Olay: Kesinti mi Saldırı mı?

Solana’da Ağı Kitleyen Olay: Kesinti mi Saldırı mı?

Kripto para piyasaları 8 Kasım 2025 Cumartesi (İstanbul saati) itibarıyla Solana (SOL) ağında “işlem gönderip onay alamama, cüzdanların takılması, DEX emirlerinin sıraya takılması” gibi şikâyetlerle çalkalandı. Peki bu bir ağ kesintisi (outage) mi, yoksa bot kaynaklı spam/DDoS benzeri bir saldırı mı? kriptomagic.com için hazırladığımız bu kapsamlı analizde, gerçek zamanlı göstergeler, geçmiş kesinti kronolojisi, MEV/bot dinamikleri ve kullanıcılar ile geliştiriciler için aksiyon planını ele alıyoruz.

Not: 8 Kasım 2025 tarihi itibarıyla Solana’nın resmi durum sayfasında “bugün bir olay yok” bilgisi görüntülenmektedir; yani resmî olarak kayda geçmiş bir kesinti bulunmuyor. Bu durum, yaşanan sorunun tam bir duruş yerine aşırı tıkanma (congestion) veya kısmi aksama olabileceğine işaret ediyor. status.solana.com+1

Ne Oldu? Şikâyetler Neyi Gösteriyor?

• İşlem Onayları Gecikti: Özellikle DEX emirleri, airdrop ve memecoin yoğunluğu sırasında öncelik ücretleri (priority fees) düşük girilen işlemlerde başarısızlık oranları arttı. Bu tablo, Solana’da sık görülen ekonomik tıkanma (economic congestion) belirtisi: blok alanı kısıtlı, düşük ücretli işlemler kuyrukta kalıyor. OKX+1
• Bot Trafiği Yükseldi: Airdrop ve yeni token listelemelerine koşan sniper botlar ve MEV arayıcıları yoğun spam göndererek mempool benzeri kuyrukları şişirebiliyor; bu da normal kullanıcıların işlemlerinin geri itilmesine yol açıyor. Araştırmalar, 2025’te Solana blok alanının hatırı sayılır kısmının MEV/spam tarafından tüketilebildiğini ortaya koyuyor. The Block
• “Kesinti” Yerine “Performans Bozulması”: Resmî duruş olmadan da ağ katmanında yüksek başarısızlık ve tekrar deneme döngüleri oluşabiliyor. Akademik bulgular, bot trafiği nedeniyle Solana’da başarısız işlem oranlarının yüksek seyrettiğini ve “price/profit not met” gibi hata sınıflarında yoğunlaştığını gösteriyor. conf.researchr.org

Kesinti mi Saldırı mı? Farkı Nasıl Anlarız?

Kesinti (Outage):

• Blok üretiminin tamamen durması, validator’ların yeniden başlatma (restart) ve sürüm yükseltme süreçlerine geçmesi beklenir.
• Örneğin 6 Şubat 2024’te Solana’da yaklaşık 5 saatlik kesinti yaşanmış, ardından v1.17.20 ile yeniden başlatma yapılmıştı. Bu tip vakalar Solana tarihinin parçası ve kayıtlı. The Defiant+1

Saldırı/Spam ve Ekonomik Tıkanma (Congestion):

• Blok üretimi devam eder; fakat düşük öncelikli işlemler sürekli elenir ya da gecikir.
• Özellikle meme coin patlamaları, airdrop avı ve MEV fırsatları, binlerce bot cüzdanın düşük ücretli ya da agresif öncelikli işlemlerini üst üste yığmasına yol açar. OKX

Bugünkü Ayrım:

• Resmî durum sayfasında olay görünmemesi, tam duruş değil; yüksek trafik ve bot kaynaklı sıkışma ihtimalini güçlendiriyor.
• 2025 genelinde görülen memecoin ve airdrop dalgaları sırasında benzer kitleme örnekleri yaşandı; 22 Ocak 2025’te FOMO dalgası Solana’da ağ tıkanıklığını tetiklemişti. Coinspeaker

Geçmişten Dersler: Solana’nın Kesinti Kronolojisi

• Eylül 2021: Spam saldırısı nedeniyle blok üretimi durmuş, topluluk koordinasyonuyla ağ yeniden başlatılmıştı. Decrypt
• 2022–2023: Aralıklı performans olayları; durable nonce hatası gibi yazılım kaynaklı sorunlar ve spam türevi kitlemeler raporlandı. solana.com
• Şubat 2024: Yaklaşık 5 saat süren büyük bir kesinti ve sonrasında sürüm yükseltmesi. The Defiant
• 2024–2025: İyileştirmeler sonrası uptime iyileşse de, MEV/spam baskısının blok alanını tüketmesi ekonomik tıkanma riskini kalıcı kılıyor. The Block

Teknik Arka Plan: Neden “Ağ Kitlemesi” Yaşanıyor?

1. MEV ve Sniper Botlar:
   Solana’nın yüksek TPS ve düşük ücret yapısı, sniper ve sandviç stratejilerine uygun bir zemin sunuyor. Son araştırmalar, MEV arayıcılarının Solana blok alanında yüksek pay alabildiğini, bunun da normal kullanıcı işlemlerini arka sıralara ittiğini gösteriyor. The Block
2. Yerel Ücret Piyasaları ve Öncelik Ücreti:
   Solana’da priority fee yeterince artırılmazsa, yüksek talep anlarında işlemleriniz yinelemeyle bile seçilemeyebilir. Kullanıcı deneyimi, “ücreti artır – yeniden dene – farklı RPC kullan” gibi pratiklerle anlamlı biçimde iyileşebiliyor. OKX
3. Meme Coin ve Airdrop Dalgaları:
   Hızla yayılan meme coin’ler, Telegram/Discord/algoritmik ağlar üzerinden saniyeler içinde binlerce işlem gönderimi yaratıyor. Bu tip dönemlerde gönderim fazlası, ağ katmanında eleme ve çarpışma oranlarını artırıyor. OKX
4. Altyapı İyileştirmeleri Yetiyor mu?
   2024–2025 boyunca Solana istemci sürümleri ve ağ parametrelerinde iyileştirmeler geldi; uptime gözle görülür biçimde iyileşti. Ancak ekonomik tıkanma yapısal bir meydan okuma: ağ kapasitesi artsa bile talep iletileri genelde daha hızlı büyüyor. learn.backpack.exchange+1

Piyasa Etkisi: Fiyat, Likidite ve Kullanıcı Davranışı

• Kısa Vadede: DEX tarafında slippage artışı, reorg/iptal risklerinde yükseliş ve arbitraj fırsatlarının profesyonel botlara kayması beklenir. Normal kullanıcılar “işlemim başarısız oldu” hissiyatıyla tekrar deneme ve ücret artırma döngüsüne girer. Gate.com
• Orta Vadede: Sık tekrarlayan tıkanma/saldırı başlıkları, staking servisleri ve saklama platformlarında geçici önlem veya durdurma kararlarına yol açabiliyor (ör. seçili platformların 2025’te Solana ile ilgili temkinli geçici adımları). kiln.fi
• Fiyat Tarafı: Makro koşullara da bağlı olmakla birlikte, Solana haber akışı çoğunlukla kısa vadeli volatilite yaratıyor; kalıcı kesinti olmadıkça fiyat etkisi görece sınırlı kalabiliyor. (Son günlerde genel kripto piyasasında dalgalanmalara rağmen SOL eşliğinde karma bir seyir gözleniyor.) Barron's

Kullanıcılar için Acil Eylem Planı

1. Durumu Doğrula:
   Önce resmî durum sayfası ve önde gelen node/validator kanallarını kontrol edin. Bugün için resmî kesinti yok bilgisini aklınızda tutarak, sıkıntının aşırı trafik kaynaklı olabileceğini varsayın. status.solana.com
2. Priority Fee’yi Yükseltin:
   Cüzdanınız (Phantom, Backpack vb.) üzerinden öncelik ücretini artırın. Ücret çok düşükse, yoğun anlarda işleminiz sürekli elenebilir. OKX
3. Alternatif RPC ve Tekrar Deneme:
   Yoğunluk anlarında alternatif RPC uç noktası seçmek, yeniden gönderim ve makul bekleme stratejisi uygulamak onay alma ihtimalini artırır. OKX
4. DEX Emir Boyutunu/Kademeyi Ayarlayın:
   Tek büyük emir yerine parçalara bölmek, limit fiyatı ve kaymayı dikkatle ayarlamak başarı oranını artırır. (Botların yoğunlaştığı anlarda agresif piyasa emirleri risklidir.) Gate.com
5. Bot Pencerelerinden Uzak Durun:
   Airdrop/sniper pikleri sırasında işlem göndermek yerine trafik sakinleşince denemek, gereksiz ücret israfını ve başarısızlığı azaltır. OKX

Geliştiriciler için Yol Haritası

• Ücret ve Öncelik İpuçları: Uygulama arayüzlerinde otomatik priority fee önerisi, yoğunluk algılandığında kullanıcıyı yönlendiren uyarılar ve yeniden deneme stratejileri sunulmalı. OKX
• Bot Dayanıklılığı: MEV/sandviç risklerini azaltacak order flow tasarımı, anti-bot kontrolleri, rate limiting ve gecikmeli onay gibi desenlere yer verilmeli. Araştırmalar, MEV arayıcılarının blok alanı tüketimini artırdığını, bu yüzden adil önceliklendirme ve ekonomik spam filtrelerine ihtiyaç olduğunu vurguluyor. The Block
• Kullanıcı Eğitimi: Cüzdan içi başarısızlık nedenleri hakkında şeffaf mesajlar, “neden olmadı, ne yapmalıyım?” rehberleri ile destek taleplerini azaltır. conf.researchr.org

Büyük Resim: Solana’nın “Hız”ı ve “Adil Erişim” Dengesi

Solana, yüksek TPS ve düşük ücret iddiasıyla perakende kullanıcılar için cazibesini koruyor. 2024–2025 döneminde uptime tarafında gözle görülür iyileşme sağlansa da, ekonomik tıkanma çağının getirdiği meydan okuma şudur: Kapasite arttıkça talep (ve bot) daha da hızlı artıyor. Bu nedenle yerel ücret piyasaları, öncelik ücretleri, anti-spam kuralları ve MEV yönetimi kritik önemde kalmaya devam edecek. learn.backpack.exchange+1

Sonuç: Bugünkü Olayın Özeti

• Resmî kesinti yok: 8 Kasım 2025 günü itibarıyla Solana’nın durum panosu bir olay göstermiyor. Bu, yaşananın tam duruş değil, yüksek trafik/spam kaynaklı bir kitleme olduğuna işaret ediyor. status.solana.com
• Bot ve MEV baskısı sürüyor: 2025 boyunca MEV/sniper botlarının blok alanını işgal etmesi ekonomik tıkanma vakalarını artırdı; düşük öncelikli kullanıcı işlemleri geri itiliyor. The Block
• Kullanıcılar için çözüm: Priority fee artırın, alternatif RPC deneyin, trafik pencerelerini takip edin; DEX’te emir boyutlarını ve slippage ayarlarını dikkatle yönetin. OKX+1
• Geliştiriciler için ders: Otomatik ücret önerileri, anti-bot kontrolleri ve adil önceliklendirme mekanizmaları, yoğunluk anlarında deneyimi belirleyici şekilde iyileştiriyor. The Block

kripto haber ve analizlerinin adresi kriptomagic.com, bu ve benzeri ağ olaylarını gerçek zamanlı göstergelerle izlemeye ve okuyucularına pratik eylem rehberleri sunmaya devam edecek.