Stablecoin Düzenlemeleri Sıkılaşıyor: Borsalar ve Bankalar İçin 2025 Yol Haritası

Stablecoin Düzenlemeleri Sıkılaşıyor: Borsalar ve Bankalar İçin 2025 Yol Haritası

Özet görünüm: 2025, stablecoin ekosistemi için “kuralların kesinleştiği” yıl oldu. AB’de MiCA’nın stablecoin bölümü tam yürürlükte; ABD’de GENIUS Act federal çerçeveyi getirdi; Birleşik Krallık, FCA ve BoE’nin nihai kurallarıyla “ödemelerde stablecoin”i düzenliyor; Hong Kong lisans rejimini başlattı; Singapur, MAS çerçevesini uygulamada sertleştiriyor; Türkiye’de 7518 sayılı Kanun ve MASAK tebliğleri yükümlülükleri keskinleştiriyor. Bu tablo, borsalar ve bankalar için sermaye, rezerv, itfa, saklama, denetim ve raporlama başlıklarında net “yapılacaklar listesi” çıkarıyor. (kriptoMAGIC.com)

1) 2025’te küresel manzara: “Önce ödemeler, sonra piyasa altyapısı”

Düzenleyiciler, stablecoin’i öncelikle ödeme aracı olarak sınıflandırıp; rezerv varlık kalitesi, T+5 içinde itfa, tam şeffaflık / denetim ve AML/CFT gerekliliklerini merkezine aldı. Bu yaklaşım AB’de MiCA; ABD’de GENIUS Act; Birleşik Krallık’ta Hazine–FCA–BoE üçlemesi; Asya’da Singapur MAS ve Hong Kong HKMA ile net çerçeveye kavuştu. 

2) AB – MiCA: ART/EMT’ler için yüksek bar, T+5 mantığı ve tam yetkilendirme

MiCA kapsamında Varlık Referanslı Token (ART) ve Elektronik Para Token (EMT) rejimleri 30 Haziran 2024’te uygulamaya girdi; 30 Aralık 2024’te CASP rejimi başladı. Üye ülkeler 2026’ya kadar geçiş rejimleri uygulayabiliyor. MiCA, tüketici koruması, rezerv yeterliliği, itfa ve pazarlama/ihraç süreçlerinde ayrıntılı ikinci ve üçüncü seviye kurallarla detaylanıyor. AB bankaları ve ödeme kuruluşları için “stablecoin’le ödeme” akışlarına güçlü operasyonel risk kontrolleri ve bildirim yükümlülükleri eşlik ediyor. 

Borsa/Bankalar için pratik çıkarım:

• AB müşterisine ART/EMT sunuyorsanız MiCA uyumlu ihraççı ve yetkili CASP zincirini doğrulayın.
• Rezerv kompozisyonu, günlük limitler ve itfa prosedürlerini müşteri sözleşmelerinizle senkronize edin. 

3) ABD – GENIUS Act: İlk federal stablecoin yasası ve eyalet–federal denge

Temmuz 2025’te kabul edilen GENIUS Act, ödeme stablecoin’i için ilk federal çerçeveyi getirdi. Yasa; bankalar ile federal nitelikli banka-dışı ihraççılar için lisans/denetim yolunu açıyor; BSA/AML uyumunu zorunlu kılıyor; itfa, rezerv, ifşa ve müşteri koruması maddelerini detaylandırıyor. Hazine, 2025 sonbaharında ikincil düzenleme hazırlıklarına başladı. New York Eyaleti’nin saklama ve gözetim güncellemeleri de paralel ilerliyor. 

Borsa/Bankalar için pratik çıkarım:

• ABD’de dolaşıma sokacağınız veya ABD müşterisine pazarlayacağınız stablecoin’ler için GENIUS Act kapsamındaki ihraççı statüsünü ve itfa politikalarını kontrol edin.
• Saklama/kasa akışlarında NYDFS’nin güncel gözetim/emanet prensiplerini sözleşmelerinize entegre edin. 

4) Birleşik Krallık – FCA & BoE: “Ödemede stablecoin” ve sistemik çapa

Birleşik Krallık, ödemelerde stablecoin kullanımını PSR rejimi altında FCA düzenlemesine taşırken; sistemik ölçekte stablecoin ödeme sistemleri ve kritik servis sağlayıcıları BoE gözetimine giriyor. 2025’te yayımlanan taslak/son metinler, hibrit ve salt stablecoin modelleri üzerinden adım adım uygulamaya geçiyor; BoE, regüle stablecoin’lerin ödemelerde bankacılık benzeri güvenlik çıpasına kavuşması için hazırlık yaptığını netleştiriyor. 

Borsa/Bankalar için pratik çıkarım:

• Birleşik Krallık’ta takas/ödeme akışlarınız varsa, FCA’nın ödemelerde stablecoin yetkilerini ve sistemik eşiklere yönelik BoE beklentilerini iç kontrol setinize yansıtın. 

5) Hong Kong – 1 Ağustos 2025: Lisans rejimi başladı

Hong Kong, fiat referanslı stablecoin ihraççıları için lisans zorunluluğunu 1 Ağustos 2025’te yürürlüğe koydu. HKMA, lisanslı ihraççılar için rezerv yönetimi, itfa süreçleri ve risk kontrollerini ayrıntılandıran rehber yayımladı. Piyasaya girişte bankalar ve büyük fintech’ler joint venture’larla lisansa başvurmaya başladı. 

Borsa/Bankalar için pratik çıkarım:

• Hong Kong müşterisine/kanalına yönelik EMT sunuyorsanız, HKMA lisans durumu ve AML/CFT uyumluluğunu kontrol edin; lisanslı ihraççılarla çalışın.

6) Singapur – MAS çerçevesi: T+5 itfa, %100 rezerv ve bağımsız denetim

MAS’ın tek para birimine endeksli stablecoin (SCS) çerçevesi; %100 rezerv, onaylı saklama, asgari sermaye, beş iş gününde pariteden itfa ve düzenli bağımsız doğrulama şartlarını getiriyor. 2024–2025 döneminde MAS, “MAS-onaylı SCS” etiketi için başvuru yolunu da netleştirdi. 

Borsa/Bankalar için pratik çıkarım:

• SCS entegrasyonlarında itfa SLA’larını (≤5 iş günü) saklama ve cüzdan sözleşmelerinizle uyumlu hale getirin; aylık/doğrulamalı rezerv raporlarını operasyonel raporlama akışınıza bağlayın. 

7) Türkiye – 7518 sayılı Kanun ve MASAK: Lisans, denetim ve artan uyum yükü

7518 sayılı Kripto Varlıkların Düzenlenmesi Hakkında Kanun 2 Temmuz 2024’te yürürlüğe girdi; 2025’te MASAK Genel Tebliği No.29 ile kripto varlık hizmet sağlayıcılarına (KVHS) yönelik KYC, şüpheli işlem, saklama ve raporlama yükümlülükleri güçlendirildi. Türkiye’de kriptonun ödeme aracı olarak kullanımı yasak çizgisi korunurken; borsalar ve saklama kuruluşları için lisans ve gözetim çerçevesi netleşiyor.

Borsa/Bankalar için pratik çıkarım:

• Müşteri kimlik doğrulama, şüpheli işlem bildirimi, varlık saklama/emanet ve sınır ötesi transfer kontrollerinde MASAK 29’a uyum denetimi yapın.
• Ödeme amaçlı kullanım yasağına karşı ticari metinlerinizde “yatırım/transfer amaçlı kullanım” vurgusunu ve uyarı metinlerini standardize edin. 

8) 2025 risk matrisi: Likidite, piyasa, operasyon, hukuk ve itibar

• Likidite/Rezerv: Yüksek kaliteli, kısa vadeli ve vadesi uyumlu rezerv kompozisyonu (T-bill, banka mevduatı, nakit eşdeğerleri) ve günlük stress test. (MiCA/MAS/HKMA) 
• Piyasa/Parite: T+5 itfa ve olağanüstü durum protokolleri; piyasa yapıcılara şeffaf komut seti. (MAS/HKMA) 
• Operasyon/Saklama: Müşteri varlıklarının yasal ayrıştırılması, ikincil saklama (sub-custody) kuralları, iflas ring-fencing. (NYDFS) 
• Hukuk/İhlal: Pazarlama, sınır ötesi erişim ve “yerel lisans/eqv.” zorunlulukları; ihlalde idari para cezası ve lisans riski. (MiCA/HK/HKMA) 
• İtibar/Şeffaflık: Aylık rezerv beyanı, yıllık bağımsız denetim, açık itfa metrikleri. (MAS/MiCA) 

9) Borsalar için 12 maddelik 2025 uyum kontrol listesi

1. Stablecoin envanteri: Hangi coin, hangi bölgede sunuluyor? MiCA/GENIUS/HKMA/MAS eşleşmesini çıkarın. 
2. İhraççı durumu: Banka mı, banka-dışı mı, lisans/izin seviyesi nedir? (ABD/AB/HK/SG) 
3. Rezerv görünürlüğü: Güncel kompozisyon, derecelendirme, vade, saklama; aylık rapor. (MAS) 
4. İtfa SLA’ları: Müşteri sözleşmesinde ≤5 iş günü şartı, kesinti/komisyon şeffaflığı. (MAS) 
5. Pazarlama & uyarılar: “Ödeme aracı değildir” (TR) ve yerel risk uyarıları. 
6. Saklama yapısı: Müşteri lehine mülkiyet, alt saklama sözleşmeleri, iflas koruması. (NYDFS) 
7. Coğrafi engelleme: Lisanssız bölgelerde erişim kısıtlama ve yönlendirme. (HKMA/MiCA) 
8. Zincir üstü izleme: AML/CFT için risk bazlı adres izleme, kara liste protokolleri. (ABD/AB genel) 
9. Operasyonel yedeklilik: İhraççı/rezerv saklayıcı değişimi için acil durum planı. (genel iyi uygulama)
10. Muhasebe & raporlama: Rezerv değerleme, itfa akışı, hacim/likidite raporları. (MiCA/ABD) 
11. Müşteri iletişimi: Rezerv/itfa metriklerinin aylık bülten ve durum sayfasında yayımlanması. (MAS) 
12. Sözleşme revizyonu: Ülke bazlı hükümler (AB, UK, HK, SG, TR, US) için “ek sözleşme klozları”. 

10) Bankalar için 10 maddelik 2025 eylem planı

1. Stablecoin saklama/satış politikanız: Ülke bazlı risk iştahı, MiCA/GENIUS uyumlu ürün seti. 
2. Ödeme entegrasyonu: UK’de FCA/BoE modeline uygun ödeme akışları ve settlement. 
3. Karşı taraf incelemesi: İhraççı lisansı, rezerv denetimi, itfa penceresi. (HK/SG/AB/US) 
4. Saklama/emanet yapısı: NYDFS gözetim ilkeleri ve “müşteri menfaati”nin öncelenmesi. 
5. Muhasebe/sermaye etkisi: Rezerv/itfa riskinin likidite kapsamına yansıtılması (iç politika).
6. Uyum & eğitim: AML/CFT, yaptırımlar, dolaylı P2P akışları için birim içi eğitim. (ABD/AB standartları) 
7. Teknik izleme: Zincir üstü adres taraması, anomali tespiti, adres/etiket veri tedariki.
8. Müşteri iletişimi: Parite riski, itfa süreçleri, çalışılan ihraççıların listesi.
9. Kriz planı: Parite kırılması, rezerv baskısı, ihraççı operasyon kesintisi senaryoları.
10. Pazar takibi: Hong Kong lisans dalgası ve Singapur SCS etiketli ihraççılardaki gelişmeler. 

11) 2025’te rekabet: “Regüle marka” ile “hızlı büyüme” dengesi

Hong Kong’daki lisans rejimiyle birlikte bankalar/telekomlar ortak girişimler kurarak stablecoin piyasasına giriyor; bu da borsaların “tek ihraççıya bağımlılık” riskini azaltıp çoklu ihraççı entegrasyonuna geçişini hızlandırıyor. Bir yandan da, ABD’deki GENIUS Act sonrasında dolar bazlı stablecoin’in küresel ödemelerde ağırlığının artacağı; AB’nin MiCA ile tüketici koruması çıtasını yükselteceği öngörülüyor. 

12) Sonuç: “Uyumun maliyeti” artık iş modeli tasarımının parçası

Artık stablecoin entegrasyonu, lisanslı ihraççı seçimi, itfa SLA yönetimi, rezerv şeffaflığı ve saklama/emanet kurallarıyla bir regülasyon ürünü. Borsalar için listeleme politikası ve risk açıklamaları, bankalar için ödeme/saklama mimarisi yeniden yazılıyor. 2025 sonunda rekabet avantajı, yalnızca fiyat ve hızdan değil; regülasyon uyum kalitesi ve müşteri güveninden gelecek. Bu yol haritasını takip eden kurumlar, stablecoin’in yeni çağında kullanıcılarını daha güvenli, daha şeffaf ve daha ölçeklenebilir bir deneyimle buluşturacak. (kriptomagic.com)