Türkiye’de Kripto Vergisi 2025: Stopaj, KDV, Beyan ve Uyum Rehberi
Kripto varlık piyasası Türkiye’de hacim ve kullanıcı sayısı bakımından küresel ölçekte öne çıkarken, 2025 itibarıyla vergilendirme ve uyum başlıkları politika yapıcıların radarında en sıcak gündemlerden biri olmaya devam ediyor. Bu rehber, mevcut durumun hukuki çerçevesini ve yakın dönemde beklenen uygulama seçeneklerini; stopaj, KDV, yıllık beyan ve MASAK uyumu ekseninde sade ama kapsamlı biçimde ele alıyor. İçeriğin sonunda kısa özet ve meta açıklamasını da bulacaksınız. (kriptoMAGIC.com ekibi olarak güncel mevzuatı izliyoruz.)
Uyarı / Şeffaflık: 6 Kasım 2025 tarihi itibarıyla TBMM’den geçmiş, kripto kazançlarına özgülenmiş nihai ve yeknesak bir “kripto vergi kanunu” yürürlükte değildir. Vergilendirme, genel vergi ilkeleri ve sektör rehberleri üzerinden tartışılmaktadır; MASAK yükümlülükleri ise güncel ve bağlayıcıdır.
1) Mevcut Fotoğraf: “Net vergi kanunu yok, ama kurallar şekilleniyor”
2025 boyunca Ankara’nın önceliği iki eksende ilerledi:
- Piyasa düzeni ve gözetim (SPK yetkisi, hizmet sağlayıcı standardı, MiCA uyumluluğu tartışmaları),
- Vergi çerçevesinin tasarımı (stopaj modeli, KDV kapsamı, beyan çizgisi).
Önde gelen denetim ve hukuk yayınları, vergilendirmenin henüz tam netleşmediğini; buna karşılık MASAK ve uyum tarafının ayrıntılandığını teyit ediyor.
Özellikle MASAK tarafında 30 Eylül 2025’te güncellenen rehber ve sıkılaştırılmış tedbirler; müşteri tanı (KYC), şüpheli işlem bildirimleri (SAR/STR), gerçek lehdar (UBO) tespiti, hesap dondurma/askıya alma, veri erişimi ve loglama gibi başlıklarda net kurallar getiriyor. Bu nedenle, vergiden önce uyum demek abartı değil.
2) Stopaj (Withholding) Modeli: “Borsada kesinti” masadaki birincil seçenek
Türkiye vergi idaresi, gelir toplanabilirliğini artıran “kaynakta kesinti” (stopaj) enstrümanını sıklıkla tercih eder. Piyasaya dönük politika tartışmalarında da kripto borsalarında işlem veya kârdan stopaj kesintisi en uygulanabilir yol olarak öne çıkıyor. Bu model, yatırımcı için basit, idare için tahsilatı garanti eder. 2024 sonunda genel stopaj oranlarına ilişkin artışlar (ör. bazı menkul sermaye iradı türleri) da yaklaşımın yönünü gösteren bir sinyal olarak okunuyor; ancak kriptoya otomatik uygulanmış bir oran yoktur. Nihai oran ve matrah, çıkacak düzenlemeyle belirlenecektir.
Senaryolar (örnekleme):
- Brüt işlem hacmi üzerinden mikro stopaj: Borsa, her alış-satışta binde seviyesinde kesinti yapar; yıllık beyanda mahsup edilir.
- Gerçekleşen kâr üzerinden stopaj: Net kârdan belirli yüzde kesilir; zarar yılı için kesinti yoktur.
- Sadece spot değil, türevde de stopaj: Vadeli ve opsiyon sözleşmelerinden doğan kârlar için ayrı oran.
Avantajlar: Tahsilat kolay, beyan yükü hafifler, kayıt dışı azalır.
Zorluklar: Zarar-mahsubu, farklı borsalardaki pozisyonların konsolidasyonu, cüzdanlar arası transferin vergisel niteliği.
Pratik ipucu (kriptomagic.com): Borsanızda “yıllık faaliyet/işlem özeti” indirme seçeneğini aktif ve tek formatta tutun. Muhtemel stopaj + yıllık beyan senaryosunda “kâr/zarar – ücret – promosyon – airdrop – staking” kırılımı şart olacak.
3) KDV: “Token alım satımı” mı, “hizmet” mi?
Uluslararası örneklerde KDV, token’ın kendisi değil, sunulan aracılık/komisyon hizmeti üzerinden doğar. Türkiye’de yazın boyunca yayımlanan profesyonel yorumlar da, kripto-kripto veya kripto-fiat alım satımlarının KDV’yi doğurmayabileceğini, ancak borsa komisyonlarının KDV’ye tabi olabileceğini vurguladı. Nihai fotoğraf, token sınıflandırmasına (e-para, menkul kıymet benzeri, utility) ve SPK çerçevesine göre şekillenecek.
Hangi kalemlerde KDV riski/doğumu daha yüksek?
- Aracılık/komisyon ücretleri (borsa, broker, pazar yeri hizmeti),
- Kurumsal saklama hizmeti,
- Fiat on-ramp/off-ramp ödeme hizmeti,
- Danışmanlık, piyasa verisi, API erişimi gibi BT/finansal servisler.
Düşük riskli alanlar (mevcut yoruma göre):
- Saf token takası (örn. BTC→USDT),
- Zincir içi, protokol içi swap’ler (hizmet sağlayıcı yoksa).
Not: Bu ayrımlar, nihai mevzuat yayımlandığında değişebilir.
4) Beyan: Yıllık beyan mı, beyan dışı stopaj mı?
İki model mümkün:
- “Stopaj nihai vergidir”: Borsada kesilen vergi nihai sayılır, yıllık beyanda ayrıca gösterilmez.
- “Mahsup + yıllık beyan”: Borsada yıl içi kesilen stopaj avans sayılır; yıl sonunda net sonuç beyan edilir, kesilenler mahsup edilir.
Türkiye’de bireyler için yıllık gelir vergisi beyannamesi mart döneminde verilir; şirketler kurumlar vergisi beyannamesini nisan döneminde sunar. Kripto kazançlarının “ticari kazanç”, “diğer kazanç ve irat” veya “menkul sermaye iradı” benzeri bir sınıfa oturtulması, beyan türünü ve gider-mahsup rejimini belirleyecek. Şu an için özel bir kripto beyannamesi yok; bu nedenle genel ilkeler ve muhasebe kayıt düzeni kritik. (Nihai sınıflandırmayı çıkarılacak kanun/tebliğ belirleyecektir.)
Bireysel yatırımcı için pratik çerçeve (olası senaryo):
- Borsa yıllık özetini alın (CSV/Excel).
- Spot, vadeli, opsiyon, staking, airdrop, referral vb. kalemleri ayrıştırın.
- Yurt dışı borsalar ayrı klasörde olsun; kimlik, adres, işlem saat dilimi notları tutun.
- Elde edilen kâr/zararı TL bazında tarihsel kurla standardize edin (merkez bankası kuru veya tebliğde gösterilecek yöntem).
- Borsada kesilen muhtemel stopajı ayrı sütunda izleyin (mahsuba esas).
5) Kurumsal ve Profesyonel İşletmeler: Kurumlar Vergisi, KDV ve muhasebe
Şirketler (trading desk, piyasa yapıcı, saklama/teknoloji hizmeti verenler) için kripto gelirlerinin kurumlar vergisi matrahı ve KDV tarafı, faaliyet tipine göre ayrılıyor. Profesyonel yayınlarda, kripto alım satımından elde edilen kazançların kurumlar vergisine tabi olduğu ve borsa içi işlemlerde KDV’nin, hizmet niteliğine göre doğabileceği yönünde görüşler yer aldı. Ön muhasebe (varlık/borç kayıtları), stok/değerleme yöntemi, transfer fiyatlandırması ve iç denetim başlıklarına erken hazırlık önerilir.
Fintech & borsa operatörleri için checklist (kriptomagic.com):
- İşlem günlüğü ve log arşivleme (en az 10 yıl).
- KYC/KYB, UBO ve risk sınıflaması.
- Gerçek zamanlı anomali ve kara liste kontrolü.
- STR/SAR eşiği, tetikleyici olay ve raporlama süreleri.
- Müşteri sözleşmeleri ve aydınlatma metinlerinde vergi-kesinti hükmü.
- API ile “beyan dosyası indirme” butonu (CSV/JSON).
- İç sistemlerde “stopaj hesap motoru” için modüler tasarım.
6) MASAK Uyumunun Vergi Boyutuna Etkisi
MASAK rehberleri; müşteri kimliği, şüpheli işlem ve tedbirler yanında hesap dondurma, erişim paylaşımı, kurumlar arası koordinasyon gibi vergiye giden yolu da disipline ediyor. 2025 güncellemesinde, KVHS’lerin (kripto varlık hizmet sağlayıcılar) sistemsel yükümlülükleri ayrıntılandırıldı. Bu;
- Büyük hacimli çekim ve katmanlı transferlerde kırmızı bayrak,
- Yüksek riskli cüzdan/ülke karşılaştırmaları,
- Off-chain/on-chain tutarsızlık tespitleri,
- Emniyet/JGK/GİB ile anlık bilgi akışı gibi alanları güçlendiriyor.
Vergi idaresinin sağlıklı tahsilatı için MASAK verisinin kalitesi belirleyici olacak. Bu nedenle, uyum birimleri ile vergi ekiplerinin aynı veri modeli üzerinde buluşması şart.
7) MiCA ve AB Uyum Yörüngesi: Türkiye için yol haritası işaretleri
AB’nin MiCA rejimi; e-para tokenleri (EMT), varlık referanslı tokenler (ART) ve diğer kripto varlıklar için net sınıflar ve açıklama/izin süreçleri tanımlıyor. Türkiye, finans mevzuatını kurgularken MiCA’dan yoğun biçimde esinleniyor; bu, dolaylı olarak vergi sınıflandırması ve KDV uygulaması için de bir çerçeve sunuyor. 2025’te ESMA’nın personel yeterliliklerine dair kılavuzu dahi yayımlandı; bu, yerel insan kaynağı standartlarını da etkileyebilir.
Muhtemel etkiler:
- EMT (ör. fiat sabitli) ihraç/itfa süreçlerinde KDV ve damga tartışması netleşir.
- ART (sepet varlık referanslı) için rezerv açıklamaları, saydamlık ve değerleme hükümleri; vergi matrahı hesaplarını kolaylaştırır.
- Hizmet sağlayıcı yetkilendirmesi, vergiye esas veri kalitesini artırır.
8) Bireysel Yatırımcı İçin 10 Maddelik “2025 Uyum ve Vergi Hazırlığı” Check-list
- Tüm borsalardan yıllık işlem dökümü (spot, margin, futures, options) indirin.
- Airdrop, staking, node/validator, likidite madenciliği gelirlerini ayrı kategorilerde izleyin.
- Promosyon kuponu/bonus’ları gelir kayıtlarına ekleyin.
- Fiyatlandırmayı TL’ye çevirirken işlem tarihli kur kullanın; tek metodoloji seçin.
- Komisyon ve çekim ücretlerini masraf sütununda takip edin.
- Soğuk cüzdan hareketlerini borsa dışı kayıt olarak loglayın (txid, saat, not).
- Vergi öncesi zarar mahsup simülasyonu yapın (beyanda uyar).
- Yurt dışı borsa işlemleri için ülke, kimlik, adres teyit ekranlarını ekran görüntüsüyle saklayın.
- Kimlik avı ve dolandırıcılık kaynaklı kayıpları (varsa) belgeleyin; hukuken gider yazılıp yazılamayacağını uzmanla değerlendirin.
- kriptoMAGIC.com’da yayımladığımız rehberleri takip edin; mevzuat çıktığında “beyan dosyası paketi” şablonunu güncelleyin.
9) Girişimler ve Borsalar İçin 10 Maddelik “Uyum-Öncelikli” Yol Planı
- MiCA sınıflandırması ile yerel sınıflandırmayı haritalayın (EMT/ART/utility).
- KDV analizini “hizmet mi, token mı?” ayrımı üzerinden çıkarın (komisyon, saklama, veri servisleri).
- Stopaj motoru için parametrik altyapı (oran, istisna, mahsup) kurun.
- Beyan dosyası CSV/JSON şeması tasarlayın (kâr/zarar, masraf, kesinti).
- Kara para riski için MASAK eşiklerini otomatik uyarı sistemine bağlayın.
- Gerçek lehdar (UBO) ve ilişkili hesap/davranış grafı kurun.
- Veri saklama ve denetim izi (immutable log) için WORM depolama tercih edin.
- Hukuk + vergi + uyum ortak komitesi oluşturun; sprint bazlı mevzuat takibi yapın.
- Müşteri sözleşmelerine stopaj ve veri paylaşımı maddeleri ekleyin (kanun çıktığında devreye girsin).
- Kamu iletişimi: Kullanıcıyı doğru bilgilendiren yardım merkezi ve SSS bölümü.
10) 2025’in “Büyük Resmi”: Ne beklemeli?
- Kısa vadede: MASAK uyumu sertleşmeye devam ediyor; vergi tarafında stopaj temelli sade bir çerçeve en olası başlangıç.
- Orta vadede: MiCA etkisiyle token sınıflandırması netleşirse KDV ve beyan başlıkları belirginleşir.
- Belirsizlikler: Zarar-mahsubu, yurt dışı borsalardaki kârların tespiti, DeFi/DEX gelirlerinin sınıflandırması, NFT’lerin kullanım amacına göre vergileme.
Son söz (kriptomagic.com): Vergi kanunu çıktığında “beyan + mahsup” ya da “sadece stopaj” yönünde net resim göreceğiz. O güne kadar, kayıt düzeninizi mükemmelleştirmek en iyi yatırımdır.
