Launchpad Skandalı: “Garantili Listeleme” Sözü Tutulmadı—Mağdurlar Konuşuyor
Kripto piyasasında “launchpad” adıyla anılan ön satış platformları, erken aşamada token almak isteyen yatırımcıların ilk durağı hâline geldi. Fakat son aylarda bazı projelerin “garantili borsa listelemesi” vaadiyle yatırım toplayıp bu sözü yerine getirmemesi, yüzlerce yatırımcıyı zarara uğrattı. Kriptomagic.com için hazırladığımız bu kapsamlı dosyada, söz konusu vaadin neden hukuken ve pratikte anlamsız olduğu, mağdurların karşılaştığı tipik senaryolar, veri destekli risk göstergeleri, denetim/uyumluluk açığı, izleme-şikâyet mekanizmaları ve korunma rehberi yer alıyor. “Garantili listeleme” pazarlama sloganı kulağa cazip gelse de, merkezî borsaların listeleme süreçleri bağımsız kurullarca yürütülür; üçüncü bir tarafın “garanti” vermesi gerçekte mümkün değildir. Bu durum, sektörde geniş çaplı uyarıların odağında bulunuyor.
“Garantili Listeleme” Neden Mantıksız?
Büyük borsalar (ör. üst düzey küresel platformlar) kendi iç değerlendirme süreçlerine, yasal uyumluluk kontrollerine, teknik ve pazar likiditesi eşiklerine dayanır. Hiçbir launchpad, aracı ya da “pazarlama partneri”, bu oylama ve kontrol aşamalarını atlatamaz. Dolayısıyla “garanti” söylemi, gerçekte bağımsız bir kurul kararını önceden taahhüt etmek anlamına gelir; bu da piyasa gerçekleriyle bağdaşmaz. Sektör rehberleri, ön satışların doğası gereği şu riskleri barındırdığını vurgular: listelenmeme, geciken/ sınırlı likidite, uzun vesting süreleri ve kötü niyetli fon kullanımı. Bu riskler, “garantili listeleme” vaadini zaten temelsiz kılar.
Mağdurların Anlattığı Tipik Senaryolar
1) Sözde “büyük borsa” anlaşması: Tanıtım materyallerinde “X borsasıyla ön anlaşma”, “Q4’te kesin listeleme” gibi cümleler, belgenin hiçbir yerinde borsa tarafından doğrulanmıyor. Vaat edilen tarih gelince “uyumluluk gecikti” veya “piyasa koşulları uygun değil” deniyor; token ise yalnızca küçük bir DEX’te likiditesiz kalıyor. Regülatörlerin şikâyet kayıtlarını toplayan paneller, bu tür anlatıları sıkça barındırıyor.
2) Sürpriz tokenomik değişikliği: Lansmandan hemen önce, kilit açılımları hızlandırılıyor ya da ekip tahsisi büyütülüyor. İlk gün ani satış baskısı ortaya çıkıyor; “listeleme oldu” dense de emir defteri sığ ve yatırımcı çıkış yapamıyor.
3) “Rezervli” influencer pazarlaması: “Whitelist garantisi” gibi ifadelerle içerik üreticileri kullanılıyor. Ancak bu “garanti”, aslında sadece ön satışa katılım hakkı; borsa listelemesiyle ilgisi yok.
4) Meşru görünümlü ama hukuken gri ağ: Bazı rehber yazılar ya da pazarlama makaleleri, “listelenme şansını artırma” önerileri verirken bile “sonuç garanti değildir” cümlesini altına ekler. Fakat sahadaki pazarlamacılar bu nüansı atlayıp “garanti” olarak iletiyor.
Veriler Ne Söylüyor?
Kripto dolandırıcılık vakaları 2024–2025 döneminde iki haneli milyar dolarlara yaklaşan kayıplarla manşet oldu. Özellikle “ön satış/başlangıç aşaması” etrafında şekillenen şemalar, yatırımcı psikolojisindeki “ilk gün kazancı” arzusunu hedefliyor. Küresel raporlar, 2024’te kripto dolandırıcılık zararlarının yaklaşık 9,9 milyar dolar seviyesinde olduğunu aktarırken; sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları üzerinden yayılan “garantili fırsat” söylemleri kritik rol oynuyor. Bu tablo, “garantili listeleme” gibi gerçek dışı vaatlerin neden bu kadar etkili olduğuna dair çarpıcı bir çerçeve sunuyor.
Regülatörün şikâyet izleme panellerinde de benzer kalıplar görülüyor: mağdurlar, “ön satış sırasında garanti verildi, tarih geçti, listeleme yok” veya “listeleme küçük bir borsada yapıldı ama hacim yok” şeklinde bildirimler iletiyor. Bu şikâyetler doğrulanmış mahkeme kararı niteliği taşımasa da, piyasadaki eğilimin nasıl suistimal edildiğini gösteren birer erken uyarı sinyali.
“Mağdur Olma Yol Haritası”: Vaatten Ziyana Giden 6 Adım
- Güven inşası: “Launchpad + garantili listeleme + vesting yok” gibi üçlü kombinasyon sunulur.
- Sosyal kanıt: Influencer gönderileri ve sahte “ortaklık” görselleri dolaşıma sokulur.
- Acele baskısı: Geri sayım, sınırlı kontenjan, “VIP tur” ve “whitelist” gibi tetikleyiciler.
- Belirsiz dokümantasyon: Kullanım şartlarında “borsa adları” yoktur; “partner” sözcüğü muğlak geçer.
- Gecikme mazeretleri: “Uyumluluk”, “regülasyon”, “piyasa koşulları” gibi genel ifadeler.
- Likidite şoku: DEX’te sığ havuz, merkezi borsalarda hiç listeleme veya etkisiz ikincil listeleme; fiyatın hızla çökmesi.
Bağımsız İnceleme: “Garanti Yoktur” İbaresinin Endüstri Standardı Hâline Gelmesi
Ön satış değerlendirme çerçeveleri, şeffaflık (ekip kimliği, kod doğrulaması, tedarik planı), mekanik (dağıtım, kilitler), ödül mantığı (tahsis ve akış) ve doğrulanabilir ekonomi verisinin önemini vurgular; ancak tüm bu kontroller geçilse bile borsa listelemesi asla garanti değildir. Bu alt satır, piyasanın en “mavi tikli” inceleme yazılarında bile açıkça belirtilir ve yatırımcıyı net şekilde uyarır.
Launchpad’ler, Borsalar ve Sorumluluk Zinciri
- Launchpad: Proje taraması, KYC/AML, akıllı sözleşme denetimi, tokenomik şeffaflığı ve pazarlama etiketi.
- Borsalar: Listeme komitesi, teknik entegrasyon, piyasa gözetimi, kara para aklama karşıtı prosedürler.
- Aracı/“partner” figürleri: Sözleşmesel olarak borsayı bağlayamaz; “garanti” vaat edemez.
- Yatırımcı: Şeffaflık gereklerine uymayan vaadi reddetmeli; “garantili listeleme” ifadesini kırmızı bayrak saymalı.
Sektör analizleri, “reputable launchpad kullanın, DM’den gelen özel fırsatlara itibar etmeyin, kimse listelemeyi garanti edemez” uyarısını net biçimde yineliyor.
Mağdurlar Ne Yapabilir?
1) Delil toplayın: Whitepaper, satış sözleşmesi, KYC/KYB kayıtları, akıllı sözleşme adresleri, ödeme dekontları, pazarlama görselleri ve “garanti” iddiasını içeren her mesaj.
2) Yetkili mercilere bildirin: Ülkenizdeki finansal tüketici birimleri, siber suç masaları ve mali suç izleme kurumlarıyla (ör. ilgili ülke regülatörleri) iletişime geçin. Uluslararası örneklerde, tüketici şikâyet panelleri bu başvuruları görünür kılıyor ve yeni mağdurları uyarıyor.
3) Zincir analizi ve iz sürme: Varlık akışının tespiti için zincir üstü izleme araçları/uzmanları ile çalışmak, fonların borsalara taşındığı anlarda “hesap dondurma” taleplerini hızlandırabilir. Sektörde bağımsız araştırmacılar ve zincir analizi firmaları, dolandırıcılık kalıplarını sık sık ifşa ediyor.
4) Toplu hareket/temsil: Benzer zarara uğrayanların organize olup hukukî danışmanlık alması, platform/ekip üzerinde baskıyı artırır. Toplu şikâyet, müzakere gücünü yükseltir.
“Garanti” İddiasını Maskeleyen 7 Kırmızı Bayrak
- “Önceden anlaşılmış üst düzey borsa” ekran görüntüsü fakat doğrulanabilir referans yok.
- Sözleşmede borsa adı geçmiyor, yalnızca “partner/iş birliği” gibi belirsiz kalıplar var.
- Vesting takvimi ve ekip kilitleri belirsiz; dağıtım cüzdanları açıklanmamış.
- Likidite sağlayıcısı ve kilit süresi yazmıyor; DEX havuzu planı muğlak.
- Kamuya açık akıllı sözleşme denetimi (audit) ve kod imzaları bulunmuyor.
- Kapsam dışı influencer vaatleri: “VIP tur, borsa garantisi, sınırsız iade.”
- Kullanım amaçları belirsiz bütçe: Toplanan fonların harcama kalemleri ve kasanın multi-sig yapısı yok.
Bu sinyallerin bir kısmı tek başına suç isnadı anlamına gelmez; ancak hepsi birlikte görüldüğünde riskin katlanarak arttığını, veri ve rehberler ortaya koyuyor.
Uyum (Compliance) ve Regülasyon Açısından Fotoğraf
MiCA benzeri çerçeveler ve yerel AML/KYC kuralları, token ihraççılarının şeffaflık ve raporlama yükümlülüklerini artırıyor. Buna rağmen, sınır ötesi lansmanlar gri alan yaratıyor: bir yargı çevresinde “utility token” olarak sunulan varlık, başka bir ülkede menkul kıymet testine takılabiliyor. Bu uyumsuzluk, “garantili listeleme” gibi zaten mümkün olmayan vaatlerin arkasına saklanan projeler için bir kaçış kapısı hâline geliyor. Regülasyon boşluklarının dolandırıcılıklara nasıl alan açtığına dair sektör raporları, 2024–2025 döneminde zararların ölçeğini net gösteriyor.
Sık Kullanılan Manipülasyon Taktikleri
- Sahte ortaklık duyuruları: Büyük borsa/kurumsal partner logoları, tersine aramada iz bırakmayan görseller.
- Aşırı agresif geri sayım: “Son 30 dakika—garantili listeleme kapanıyor.”
- Bot’lu hype: X/Telegram üzerinde bot hesaplarla “listeleme onaylandı” yazıları.
- “Audit var” ama link yok: Veya bağımsızlığı şüpheli denetim raporu.
- Kayıtdışı satış kanalı: Web sitesi yerine cüzdana transfer veya Google Form ile tahsilat.
Kendinizi Nasıl Korursunuz? (Kriptomagic.com Kontrol Listesi)
- Hiç kimse borsa listelemesini garanti edemez. Bunu iddia eden metinleri anında reddedin.
- Borsa doğrulaması arayın: “Yakında X’te” yerine, borsanın resmî duyurusu gerekir.
- Tokenomik matematiğini okuyun: Toplam arz, kilitler, vesting, piyasa değeri/FDV.
- Likidite mühendisliği: LP kilidi, kilit süresi ve sağlayıcı sözleşmesi.
- Sözleşme/audit şeffaflığı: Kod adresleri, denetim raporları, imzalı commit geçmişi.
- Ekip kimliği ve yasal varlık: Şirket tescili, ülke, yönetici/temsilci bilgileri.
- Parayı takip edin: Fonların çok-imzalı kasada tutulduğunu doğrulayın.
- Akıl sağlığı testi: “Vaat mi, veri mi?” Veriye dayalı olmayan söze güvenmeyin.
- Topluluk nabzı: Şikâyet panelleri ve bağımsız araştırmacıların uyarılarını izleyin.
Son Söz: “Garanti” Yok, Sadece Süreç ve Olasılık Var
“Launchpad skandalı” diye anılan bu dalga, aslında piyasanın süreklilik arz eden bir dersini hatırlatıyor: Borsa listelemesi sonuçtur; süreç, uyum ve piyasa koşullarının toplamıdır. Süreci atlayıp sonucu “garanti” eden her söylem, yatırımcıyı istismar etmeye adaydır. Kriptomagic.com olarak, okurlarımıza veri temelli şüpheciliği bir refleks hâline getirmelerini öneriyoruz. İki satır “garanti” için değil, on sayfa şeffaflık için masaya oturan projeleri tercih edin.
